گزارش تازه تیم تحلیل پشتیبانی و نظارت بر تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل نشان میدهد که افغانستان به کانونی برای فعالیت گسترده گروههای تروریستی تبدیل شده است. در این گزارش تأکید شده که گروه طالبان نهتنها به تعهدات خود مبنی بر عدم میزبانی از تروریستان پایبند نبوده، بلکه زمینههای گسترش و تقویت آنان را نیز فراهم کرده است. یافتههای این گزارش حاکی از آن است که القاعده اکنون در ۱۴ ولایت افغانستان پایگاه دارد و رهبران این گروه در مناطق روستایی دور از دسترس مستقر شدهاند، در حالی که اعضای پایینرتبه آن همراه با خانوادههایشان در کابل، در مناطق تحت نظارت مستقیم استخبارات طالبان، سکونت دارند. گزارش تصریح میکند که این همکاری میان طالبان و القاعده محدود به پناهگاههای امن نیست، بلکه رژیم حاکم در کابل برای اعضای این گروه مدارک هویتی صادر کرده و شرایط رفتوآمد آنان به کشورهای دیگر را تسهیل کرده است. در گزارش همچنین آمده است که دهها جنگجوی القاعده اخیراً از خاورمیانه وارد افغانستان شده و در واحدهای نظامی خاصی مستقر شدهاند.
گزارش شورای امنیت تأیید میکند که طالبان روابط عمیق و راهبردی با تحریک طالبان پاکستانی دارند و همچنان برای این گروه فضای عملیاتی و تسلیحاتی فراهم میکنند. طبق این گزارش، تحریک طالبان پاکستانی تنها در جریان ششماه اخیر بیش از ۶۰۰ حمله را از خاک افغانستان علیه پاکستان سازماندهی کرده است. یافتههای شورای امنیت نشان میدهد که طالبان نهتنها به این گروه پناه دادهاند، بلکه در ایجاد مراکز آموزشی جدید در ولایتهای شرقی افغانستان با آن همکاری کردهاند. در همین حال، القاعده نیز تکنیکهای پیشرفته بمبگذاری و حملات انتحاری را به جنگجویان تحریک طالبان پاکستانی آموزش داده است. از سوی دیگر، جنبش اسلامی ترکستان شرقی که متشکل از جنگجویان اویغور است، در اردوگاههای طالبان مستقر بوده و در حال حاضر به تسلیحات پیشرفته ضدتانک، از جمله موشکهای BGM-71 TOW، مجهز شده است. براساس گزارش، این گروه که سابقه همکاری با القاعده و تحریک طالبان پاکستانی را دارد، اردوگاههایی در ولایتهای بدخشان، بغلان و کندز ایجاد کرده است و نیروهای تازهوارد خود را در این پایگاهها آموزش میدهد.
این گزارش همچنین از افزایش فعالیتهای جماعت انصارالله تاجیکستان در خاک افغانستان پرده برمیدارد. جنگجویان این گروه در اردوگاههای آموزشی ویژهای در ولایتهای تخار و خوست آموزش میبینند و مأموریتشان نفوذ به مناطق مرزی تاجیکستان و گسترش فعالیتهای تروریستی در آسیای میانه است. شورای امنیت گزارش میدهد که طالبان از جنگجویان جماعت انصارالله برای مقابله با مخالفان مسلح خود، بهویژه جبهه مقاومت ملی افغانستان، استفاده کرده و اعضای این گروه را در ولایت بدخشان مستقر کردهاند. یافتهها نشان میدهد که ارتباط میان این گروه و القاعده مستحکمتر شده و مربیان نظامی القاعده به جنگجویان جماعت انصارالله آموزشهای پیشرفته جنگی ارائه میکنند.
در بخش دیگری از گزارش، تهدید گروه داعش بهعنوان جدیترین چالش امنیتی برای افغانستان، منطقه و جهان مورد بررسی قرار گرفته است. شورای امنیت تأکید میکند که این گروه، باوجود سرکوبهای موردی از سوی طالبان، به گسترش شبکههای خود ادامه داده و همچنان قادر به انجام حملات پیچیده است. براساس این گزارش، داعش خراسان توانسته است نفوذ خود را در ولایتهای شمالی افغانستان، بهویژه در بدخشان و کندز، افزایش دهد و اکنون از نارضایتیهای قومی و مذهبی علیه طالبان بهرهبرداری میکند. همچنین، مشخص شده است که داعش از ضعف امنیتی طالبان برای نفوذ به صفوف این گروه استفاده کرده و برخی از نیروهای وابسته به القاعده را جذب کرده است. در گزارش تصریح شده که داعش از طریق شبکههای مالی پیچیده، از جمله استفاده از ارزهای دیجیتال، به تأمین منابع مالی خود ادامه داده و از روشهای رمزگذاریشده برای انتقال پول بهره میبرد.
براساس یافتههای شورای امنیت، داعش با کاهش موقت حملات گسترده، یک احساس امنیت کاذب را ایجاد کرده است، اما همچنان برنامههای راهبردی برای اجرای حملات هدفمند علیه مقامهای طالبان، نمایندگیهای دیپلماتیک و اقلیتهای مذهبی در افغانستان دارد. در این گزارش بهویژه به نفوذ داعش در سیستم امنیتی طالبان اشاره شده و آمده است که این گروه در تلاش است تا جنگجویان دیگر گروههای تروریستی را نیز جذب کند. شورای امنیت میگوید که سربازان تازهنفس داعش از طریق ترکیه و ایران وارد افغانستان میشوند و در اردوگاههای آموزشی در بدخشان، کنر و نورستان تحت آموزش قرار میگیرند. در همین حال، داعش با تمرکز بر تبلیغات چندزبانه، سعی در جذب نیروهای جدید و جلب حمایتهای مالی دارد.
در این گزارش آمده است که طالبان در سرکوب داعش بهشدت ناتوان بودهاند و تلاشهای این گروه برای مهار داعش بیشتر جنبه نمایشی داشته است. براساس گزارش، کشاورزان و ساکنان محلی که از ممنوعیت کشت خشخاش آسیب دیدهاند، اکنون به داعش پناه بردهاند، زیرا این گروه منابع مالی بهتری را در اختیار آنان قرار میدهد. در همین حال، طالبان برای مقابله با نفوذ داعش در ولایتهای شمالی، از گروههای تروریستی مانند جماعت انصارالله و جنبش اسلامی ترکستان شرقی استفاده کردهاند و جنگجویان این گروهها را به نبرد علیه داعش فرستادهاند.
تیم تحلیل پشتیبانی و نظارت بر تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل در جمعبندی گزارش خود تصریح کرده که افغانستان همچنان یک مرکز کلیدی برای جذب نیرو، آموزش و گسترش گروههای تروریستی منطقهای و جهانی باقی مانده است. یافتههای این گزارش حاکی از آن است که باوجود تلاشهای بینالمللی برای محدود کردن فعالیتهای این گروهها، طالبان نهتنها مانعی در برابر تروریسم نبوده، بلکه بهعنوان تسهیلکننده این روند عمل کرده است. شورای امنیت هشدار داده است که استمرار این وضعیت میتواند پیامدهای خطرناکی برای امنیت منطقه و جهان در پی داشته باشد و نیازمند اقدامات فوری و هماهنگ جامعه جهانی است.