حاکمیت دور اول طالبان از سوی احمدشاه مسعود، به چالش کشیده شد و سرنگون گردید.
پنجشیر، پروان، کاپیسا، کوهدامن، بدخشان، تخار و بغلان از استانهای بودند که علیه قدرت طالبان به پا ایستادند و در برابر این گروه جنگیدند. کوهدامن پروان و کاپیسا در جریان مقاومت اول به گورستان طالبان تبدیل شده بود.
پنجشیر که در آن زمان قلب تپندهی مقاومت مردم افغانستان به شمار میرفت جنگها از آنجا توسط قهرمان ملی، رهبری میشد و بیتردید پایههای حاکمیت طالبان را سست و زمینهی فروپاشی نظام منحط این گروه تروریستی را در تحولات بعدی فراهم ساخت.
پنجشیر به این دلیل برای تمامیت خواهان اهمیت دارد که موقعیتی استراتژیک دارد و به کابل نزدیک و مردم آن متحد هستند و یک دست در سه دههی اخیر سه بار حاکمیت قومی مستبداد آنان از همین دره با مساعی سایر مناطق همجوار سرنگون شده است.
طالبان فاشیست با درک این خطر و با توجه به تئوری سقاوی دوم برنامهی تغییر بافت اجتماعی و جابهجایی پشتونها را در شمال به ویژه، کوهدامن، پروان، کاپیسا و پنجشیر رویدست دارند.
کارشناسان، میگویند که طالبان با کوچدادن اقوام غیرپشتون و تغییر هویت و بافت اجتماعی مناطق شمال به دنبال بر طرف ساختن چالشهای امنیتی از این مناطق علیه حاکمیت شان اند.
از ابتدای به قدرت رسیدن طالبان تا اکنون، هر ماه گزارشهای از کوچ اجباری اقوام هزاره، تاجیک و ازبیک در مناطق مرکزی و شمال افغانستان منتشر میشود.
این گزارشها در حالی منتشر می شوند که رسانههای مورد تهدید و سانسور شدید طالبان قرار دارند.
آگاهان معتقدند که تعداد کوچهای اجباری در مناطق شمال و مرکز افغانستان بیش از گزارشهای منتشر شده در مراجع رسمی است.
طالبان به تازگی اعلام نمودند که در استان پنجشیر جلسهی کمیتهی اسکان دایمی مهاجرین را برگزار کردند.
دفتر رسانههای استاندار/ والی طالبان در پنجشیر در صفحهی رسمی خود از تدویر این جلسه گفته است:
«جلسه کمیته اسکان دایمی و توزیع زمین برای مهاجرین و عودت کنندگان تحت ریاست حافظ محمد آغا حکیم والی ولایت پنجشیر با حضور داشت رئیس شهر سازی و مسکن، رئیس زراعت، آبیاری و مالداری، رئیس شاروالی، رئیس حفاظت محیط زیست، رئیس حوزه دریایی و نماینده آمریت مهاجرین و عودت کنندگان برگزار گردید.
در این نشست الحاج حافظ محمد اغا حکیم والی این ولایت پیرامون ایجاد کمیسیون رسیدگی به مشکلات مهاجرین و کمیته اسکان دایمی و توزیع زمین برای مهاجرین، وظایف و مسئولیتهای آن در سطح ولایات و ایجاد شهرک مهاجرین در سطح ولایت که به اساس حکم مقام محترم معاونیت اداری ریاست الوزرا منظورگردیده، صحبت همه جانبه نمودند.”
گزارشهای تازه حاکیست که طالبان عملن کار غصب زمینهای شخصی مردم و جابهجایی پشتونها در شهرستان عنابه را آغاز کرده اند.
برای طالبان، کوهدامن پروان، کاپیسا از نظر تهدید امنیتی حاکمیتشان در درجهی اول قرار دارد.
طالبان هنوز هم کشته شدههای استان تخار، کندز، سمنگان، مزار شریف، جوزان، فاریاب و غور را فراموش نکرده اند و سعی دارند تغییراتی بنیادین در این استانها از نظر بافت اجتماعی قومی را اعمال نمایند.
جابهجایی پشتونها در استانهای یاد شده شوخی نیست و نباید آن را ساده گرفت و به سادگی از کنار آن گذشت.
اگر مقاومت و ایستادگی در شرایط و اوضاع کنونی سخت و دشوار به نظر میرسد در صورت تطبیق برنامهی تغییر بافت اجتماعی از نظر قومی هرگونه ایستادگی و جنگ را سخت و دشوار تر و چه بسا ناممکن خواهد کرد.
نادیده گرفتن و سهل انگاری در این مورد از سوی سیاست مداران و مردم به هیچ صورت قابل بخشش نیست.
گذشتن از کنار این جابهجاییهای بنیان برانداز از سوی کار گذاران عرصهی سیاست مداران و مردم خیانتیست به نسلهای آینده.
هرگونه توجیه و بیتفاوتی از جانب مردم نیز پذیرفتنی نیست و نباید به بهانههای واهی اجازه داد ملک و دارایی ما از سوی فاشیستها غصب شود.
بسیار مهم است که همهی صنفها و طیفهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در برابر این توطئه بیایستند و از هر ابزاری برای جلوگیری از آن اقدام نمایند.