پس از دو سال و نیم رویکرد انفرادی و در عین حال متنوع بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال افغانستان، نشست فرستادگان و نمایندگان ویژه سازمان ملل برای افغانستان، که توسط دبیرکل این سازمان در ۱۸ و ۱۹ فبروری ۲۰۲۴، در دوحه برگزار شد، فرصتی را برای هم‌گرایی دیدگاه‌های جامعه بین‌المللی در مورد تعامل با افغانستان به‌گونۀ منسجم‌تر، هماهنگ‌تر و با روشِ ساختارمند بوجود آورد.
این بار اول بود که سازمان ملل متحد مجموعه‌ای از پیشنهاداتی را از یک ارزیابی مستقل از وضعیتِ افغانستان با خود داشت که سال گذشته توسط دبیر کل آن سازمان برای دستیابی به هدف فوق در دستور کار قرار گرفته بود.
جبهه مقاومت ملی افغانستان با اهداف ختم منازعه در افغانستان، که بین اشتراک کنندگان نشستِ دوحه در مورد آن توافق نظر وجود داشت، موافق است. بدین معنی که هرگاه افغانستان با خود و با منطقۀ در صلح باشد، قادر به انجام تعهدات و انجام وظایف یک کشور مستقل در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین المللی نیز خواهد بود. با این حال، رویکرد یک جانبه سازمان ملل متحد، در کنار کشورهای مربوطه، در قبال افغانستان، در غیاب نیروهای سیاسی ملی و مخالف طالبان، مایه نگرانی است.
برای دستیابی به هدف یاد شده، جبهه مقاومت ملی افغانستان نسبت به برخی پیشنهادات بیرون شده از ارزیابی مستقل ملل متحد که در غیاب نمایندگان مردم افغانستان در نشست دوحه، به گفته دبیرکل سازمان ملل مورد “اجماع کامل” قرار گرفته است، ملاحظاتی دارد. جبهه مقاومت ملی افغانستان از سازمان ملل می طلبد تا فرصت را برای به اشتراک گذاشتن نگرانی هایش در مورد پیشنهادات و ارائۀ گزینه های جایگزین عملی و قابل اجرا فراهم نماید.
گوش ندادن به اکثریت سرکوب شدۀ مردم افغانستان، طرح سازمان ملل متحد را از ابتدا محکوم به شکست خواهد کرد. چنان‌که احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان قبلا گفته است: “همه صدا ها باید شنیده شوند، نه فقط صدای طالبان که مملو از نابردباری، تهدید و خشونت است”. همچنان رهبر جبهه مقاومت ملی موضع خود را چنین اعلام کرده است: “در حالی که جبهه مقاومت ملی به حقِ سازمان ملل متحد برای بحث در مورد راه‌های کمک به افغانستان احترام می‌گذارد، این نکته نیز اساسی است که آیندۀ کشور را فقط مردم افغانستان مشترکاً میتوانند بدون توجه به قومیت، جنسیت یا مذهب شان تعیین کنند.”
جبهه مقاومت ملی افغانستان، خودداری دبیر کل سازمان ملل متحد از پذیرش شرایط غیرِ منطقی طالبان برای شرکت در نشست دوحه را استقبال می‌کند. با این حال، تا زمانی که چارچوبی از عرصۀ بازی مساوی برای نمایندگی سیاسی منصفانه از جانب افغانستان در چنین جلساتی ایجاد نشود، نتایج آن‌ها همچنان توسط مردم افغانستان زیر سئوال خواهد رفت. نیروهای سیاسی مخالف طالبان، در حال حاضر روی ایجاد چنین چارچوبی کار می‌کنند.
با توجه به دیدگاه‌های گوناگون ذینفعان، به ویژه نکته نظرات نیروهای سیاسی، مدنی، زنان و مخالفان مسلح طالبان، ضروری به نظر می‌رسد پیشنهادات آن‌ها در زمینه‌های ایجاد یک دولت قانونی و فراگیر از طریق ابزارهای دموکراتیک، بهبود حقوق بشر، مبارزه با تروریزم و پایان دادن به مداخلات ژئوپلیتیک خارجی در افغانستان، جدی گرفته شده و در اولویت قرار بگیرند. بدون پیشرفت واقعی و ملموس در این زمینه‌ها که نیازمند تمهیداتِ تأثیرگذار و فشار بین‌المللی است، تعامل اقتصادی و امنیتی با طالبان باعث وخامت بیشتر اوضاع کشور ما خواهد شد.
ما قبلاً از تصمیم برای انتصاب فرستادۀ ویژه سازمان ملل متحد برای افغانستان استقبال کرده‌‌ایم. انتظار می‌رود روند یاد شده در مشورت نزدیک با نیروهای مخالف طالبان و سایر ذینفعان مربوطه انجام شود. تأکید می‌کنیم که انتخاب یک فرستادۀ بی‌طرف، برخوردار از سطح بلند اعتبار بین‌المللی و نفوذناپذیر، که با ماهیت درگیری در افغانستان آشنایی کامل داشته باشد، می‌تواند مؤثر واقع شود. تنها چنین شخصیتی، واجد شرایط لازم برای آغاز و تسهیل فرآیند‌های لازم در راستای تحول و تعامل سیاسی واقعاً فراگیر و دموکراتیک در میان مردم افغانستان و ذینفعان بین‌المللی خواهد بود.
ما از اظهار نظر دبیرکل برای تشکیل یک گروه تماس که شامل پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، کشورهای منطقه و کمک کنندگان مربوطه است، استقبال می‌کنیم. این یک ترکیب مناسب برای کمک به نیازهای سیاسی، امنیتی، بشردوستانه و اقتصادی افغانستان است. همچنان تأکید می‌نماییم که مشارکت منظم نمایندگان مردم افغانستان در یک چارچوب مناسب و معنادار برای موفقیت کار این گروه واجد اهمیت اساسی است.
ما بر این باوریم که یک روند گفت‌وگوی سیاسی به رهبری سازمان ملل متحد شامل تمام ذینفعان ملی و بین‌المللی در مورد بحران افغانستان یک راه‌حل واقعی برای پایان دادن به جنگ پایان‌ناپذیر است. ما همچنان بر این باوریم که تبدیل شدن دفتر معاونیت سازمان ملل در کابل-یونانا، به یک بازی‌گر فعال و بی‌طرف، با قابلیت جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع، و سایر آژانس‌ها، صندوق‌ها و برنامه‌های سازمان ملل متحد در سراسر افغانستان برای کمک به مردم ما در این دوران سخت مورد نیاز است.
جبهه مقاومت ملی افغانستان
۴ حوت ۱۴۰۲- ۲۳ فبروری ۲۰۲۴
