وزارت خارجه آمریکا، به تازهگی گزارش سالانه خود را از وضعیت حقوق بشر در چند کشور از جمله افغانستان منتشر کرده و گفته است که ناقضان حقوق بشر در افغانستان از مصئونیت برخوردارند و در کنار نقض گسترده حقوق زنان و دختران، سرکوب اقلیتهای قومی و مذهبی، نقض آزادی بیان، مجازات دستهجمعی در مناطق تحت نفوذ جبهه مقاومت ملی بهویژه بغلان و پنجشیر و سرکوب رسانهها، طالبان و داعش در این کشور کودکان را به سربازی میگیرند و از آنها استفاده جنسی میکنند.
بخش حقوقبشر وزارت خارجه آمریکا، در این گزارش وضعیت افغانستان را در سال ۲۰۲۳ به بررسی گرفته و گفته است که در افغانستان بیاعتنایی گسترده به حاکمیت قانون و مصونیت رسمی برای کسانی وجود دارد که مسئول نقض حقوق بشر هستند. بنا بر گزارشها، طالبان و داعش خراسان در طول سال گذشته به استخدام کودکان پرداختند و از آنان به عنوان سربازان جنگی شان استفاده کردهاند.
در گزارش وزارت خارجه آمریکا آمده است که گروههای مسلح در افغانستان، شهروندان خارجی، کارکنان سازمانهای پزشکی غیردولتی، نظامیان حکومت پیشین و غیرنظامیان را تهدید بازداشت، شکنجه و در مواردی به آنان حمله کرده و آنان را کشتهاند. در این گزارش در مورد ارقام و شمار افراد که از سوی طالبان کشته و یا بازداشت یا شکنجه شدهاند، اشارهی نشده است.
وزارت خارجه آمریکا در گزارش سالانه خود تصریح کرده است که با وجود ادعای طالبان در زمینه تجدیدنظر در قوانین آموزش و پرورش که در حکومت پیشین افغانستان تصویب شده بودند، این قوانین کنار گذاشته شده و محدودیتهای وضع شده علیه آموزش زنان و دختران، تغییر نکرده است.
براساس این گزارش، قتل، آزار جسمی شدید، بازداشتهای ناعادلانه و آدمربایی، ناپدید شدن افراد، دخالت خودسرانه یا غیرقانونی طالبان در حریم خصوصی، مجازات دستهجمعی در مناطق تحت نفوذ جبهه مقاومت ملی، مجازات اعضای خانواده برای تخلفات احتمالی یکی از بستگان و آزارهای فیزیکی افراد از جمله مواردی است که در سال ۲۰۲۳ در افغانستان اتفاق افتادند.
این گزارش با اشاره به تحقیق انجام شده توسط هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) گفته است که حدود ۸۰۰ مورد نقض حقوق بشر علیه نظامیان و کارکنان حکومت پیشین افغانستان در سال ۲۰۲۳ به ثبت رسیدهاست. در بخش دیگری از گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان در سال ۲۰۲۳ آمده است که اقلیتهای قومی و مذهبی هزاره، سیک، شیعه، سلفی، احمدی، هندو و مسیحی در افغانستان، به صورت گسترده هدف حمله قرار گرفتهاند.
حمله به اقلیتهای قومی و مذهبی به ویژه حمله به شیعیان و سیکها از سال ۲۰۱۴ و با شکلگیری داعش خراسان آغاز شد و با سلطه طالبان بر افغانستان به صورت بیپیشینه افزایش یافت. گروه طالبان با ادعای سرکوب داعش خراسان میگویند جلو حمله به اقلیتهای مذهبی را گرفتهاند، اما گزارشهای منتشر شده توسط یوناما و یافتههای گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا نشان میدهد که طالبان دروغ میگویند و فعالیت و نفوذ داعش خراسان و دیگر گروهای تروریستی زیر سلطه طالبان به صورت روز افزون در حال افزایش است.
گزارش وزارت خارجه آمریکا همچنان به مجازات، بازداشت، شکنجه و قتل گسترده افراد در مناطق تحت نفوذ جبهه مقاومت ملی افغانستان پرداختهاست. در این گزارش آمدهاست: «گزارشهای موثقی وجود دارد مبنی بر اینکه طالبان به صورت خودسرانه غیرنظامیان را در استانهای پنجشیر و بغلان به قتل رساندهاند که گفته میشود به عنوان مجازات دستهجمعی علیه جوامعی است که جبهه مقاومت ملی در میان آنها فعال است.»
گزارش همچنین میافزوده که افراد زیادی به اتهام عضویت در جبهه مقاومت ملی افغانستان به دست طالبان بازداشت و زندانی شدهاند، در حالی که بیشتر این افراد از نظامیان دولت پیشیناند و ارتباطی با گروههای مخالف طالبان از جمله جبهه مقاومت ملی ندارند. در این گزارش به عنوان نمونه از دو نفر به نامهای پهلوان یاسین و فرید احمد از ساکنان شهرستان خوست استان بغلان یاد شده است که طالبان در ۲۲جدی ۱۴۰۱ به خانههای آنان هجوم بردند و پس از بازداشت به اتهام عضویت در جبهه مقاومت ملی، آنان را به ضرب گلوله کشتند.
وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا با اشاره به ناپدیدسازی نظامیان پیشین توسط گروه طالبان نوشته است که عالیه عزیزی، مدیر زندان هرات در حکومت پیشین افغانستان چند ماه بعد از فروپاشی دولت جمهوری ناپدید شده و تلاشها برای یافتن او بینتیجه مانده است. طالبان هیچ پاسخ روشنی به خانواده و بستگان عالیه عزیزی ندادهاند.
بخشی از گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا از وضعیت حقوق بشر در افغانستان، به شکنجه و آزارهای بدنی زندانیان در زندانهای طالبان اختصاص یافته و در آن آمده است که در سال ۲۰۲۳، دستکم ۴۶۶ مورد معتبر از آزار جسمی و سایر اشکال بدرفتاری در زندانها مستند شده است. همچنین ۱۸ نفر دیگر در سال گذشته میلادی در زندانهای طالبان جان باختهاند. در بسیاری از موارد بستگان زندانیان از اعمال انواع شکنجه، دسترسی نداشتن به دارو، غذای ناکافی و توهین و تحقیر زندانیان توسط طالبان گزارش میدهند. بیشتر مواردی که زندانیان در نتیجه شکنجه و آزار دچار آسیبهای جدی شده و جان باختهاند مربوط به زندانهای اداره اطلاعات طالبان است. در گزارش همچنان آمده که از ۹۰ زن زندانی در استانهای سمنگان، فاریاب و جوزجان ۱۶ زن پس از تجاوز جنسی طالبان باردار شدهاند. گزارش افزوده که دستکم چهار زن را گروه طالبان پس از تجاوز اعضایش در استان سمنگان اعدام کردهاند.
گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان، به وجود «سوءاستفاده جنسی از کودکان» در میان فرماندهان طالبان نیز پرداختهاست. در گزارش آمده است که برخی فرماندهان طالبان پسران نوجوان را برای سوءاستفاده جنسی و تحت عنوان محافظ استخدام میکنند. براساس این گزارش، دو فرمانده گروه طالبان در بدخشان، در سپتامبر ۲۰۲۳ در یک مراسم عروسی، بر سر تجاوز به نوجوان پسری با هم درگیر شدند. درگیری بر سر این پسربچه منجر به کشته شدن دو نفر و مجروح شدن چهار تن دیگر شد. فرماندار طالبان در شهرستان شهدا استان بدخشان، این پسر زیر سن قانونی را به عنوان محافظ خود گماشته بود که باعث واکنش یک فرمانده دیگر طالبان شد و به درگیری میان دو طرف انجامید.
گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان، به محرومیت زنان و دختران از حق تحصیل و اشتغال، سرکوب منتقدان و مخالفان طالبان، ممنوعیت فعالیت احزاب سیاسی، محدودیت برگزاری تجمعها و ممنوعیت برگزاری تظاهرات، افزایش محدودیت بر کار و فعالیت زنان و همچنین افزایش ازدواج کودکان دختر به دلیل مقررات وضع شده از سوی طالبان نیز با جزئیات پرداخته است. یافتههای این گزارش نشان میدهد که وضعیت حقوق بشر در افغانستان نسبت به سال نخست سلطه گروه طالبان بدتر شدهاست و در این مدت هیچ یک از فرامین و محدودیتهای وضع شده علیه زنان لغو نشده است.
وزارت خارجه آمریکا در حالی گزارش سالانه خود را در مورد وضعیت حقوقبشری در افغانستان، منتشر کرده است که طالبان همهروزه شهروندان افغانستان بهویژه کارمندان حکومت پیشین، فعالین سیاسی و رسانهی، فعالین زن و حقوق بشر و خانوادههای اعضای جبهه مقاومت ملی را بازداشت، شکنجه و در مواردی به قتل میرسانند. از سوی صدها تن به شمول زنان معترض در زندانهای این گروه زندانی اند و از وضعیت آنان خبری نیست.
