هشتم مارچ روز جهانی زن در حالی فرا رسیده که زنان در افغانستان برای سومین سال متوالی از حقوق اساسیشان محروماند و با گذشت هر روز این محرومیت بیشتر میشود، تا آنجا که زنان در چهاردیواری خانه حبس و زندانی شدهاند.
زنان و جنبشهای زنانه افغانستان در هشت مارچ روز جهانی زنان در پیامهای جداگانه از مشکلات و وضعیت ناموزون زندگی زنان در افغانستان گفتهاند و از نهادها و سازمانهای حقوقبشری خواستهاند که در کنار زنان بیایستند و از زنان افغانستان که برای حقوق شان میرزمند حمایت کنند.
پس از رویکار آمدن دوباره گروه طالبان بر افغانستان، اینگروه همواره تلاش کردند که زنان را در افغانستان سرکوب و از اجتماعات حذف کنند. اکنون که از سلطه رژیم طالبان دوسالونیم میگذرد محدودیتهای طالبانی بهویژه در خصوص تعلیم و تحصیل دختران و زنان سبب شده است که هیچ دختری نتواند درس بخواند و آموزشی را فرا گیرد.
کرشمه(مستعار) یک آموزگار در کابل میگوید، انتظار دارم که در سال پیشرو دروازههای مکاتب و دانشگاهها بهروی دختران در سال جدید تعلیمی ۱۴۰۳ دوباره گشوده شوند.
او همچنان میافزاید که طالبان از زمان تسلطشان تاکنون کاری جز سرکوب زنان نکردهاند. طی مدت تسلطشان صدها دستور و فرمان برای سرکوب و محدودسازی زنان صادر کردهاند و این سبب شدهاست که زنان بهکلی از جامعه حذف شوند. او همچنان اضافه میکند که تقریباً امسال سال سوم است که دختران در افغانستان از رفتن به دانشگاه و مکتب باز ماندهاند.
از بسته شدن مکتبهای متوسط و لیسه به روی دختران در افغانستان حدود دوسالونیم سپری میشود. در آغاز بسته شدن مکاتب بهروی دختران مسئولان وزارت معارف و اداره امر به معروف گروه طالبان گفته بودند که تا امرثانی مکاتب تعطیل خواهد بود. اما پس از گذشت دوسالونیم هنوز دختران از رفتن بهمکتب محروم اند و علاوه بر این از رفتن به آموزشگاهها نیز محروم شدهاند.
به تعقیب بستن دروازههای مکاتب، طالبان در دسمبر سال ۲۰۲۲ دانشگاهها را نیز به روی دختران بسته کردند و حتی بهدختران که فارغالتحصیل شده بودند، اجازه حضور بهدانشگاه و گرفتن مدرکشان را ندادند.
در کنار بستن درب دانشگاهها و مکاتب بهروی زنان و دختران، منع کار زنان در موسسات داخلی و خارجی غیر دولتی و دفترهای ملل متحد در افغانستان، ممنوع شدن رفتن زنان به پارکهای تفریحی و حمامهای زنانه و بسته شدن آرایشگاههای زنانه و منع سفر زنان بدون محرم بخشِ دیگری از اقدامات سختگیرانهی طالبان علیه زنان در افغانستان است.
با این حال، مژده وحیدیار فعال حقوق زن در پیوند به هشتم مارچ و وضعیت کنونی زنان افغانستان میگوید: « صرف یک نامی به نام هشت مارچ به زنان افغانستان وجود دارد. نمیتوانیم که زنان افغانستان را با زنان سایر کشورها که امروز هشت مارچ را تجلیل میکنند مقایسه کنیم، زیرا ما فعلاً روزی به نام هشت مارچ در افغانستان تحت سلطه طالبان، نداریم. کاری با زنان افغانستان صورت گرفته که خود را فعلاً در یک زندان میبینند و از تمام حقوق اولیه شان محروم هستند.»
این در حالی است که ریچارد بنت گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد برای حقوق بشر افغانستان حدود ده روز پیش در گزارش تازهی گفت که وضعیت حقوق بشری در این کشور همچنان رو به وخامت است.
در این گزارش همچنان به دستگیری دختران و زنان توسط طالبان به دلیل آنچه عدم رعایت حجاب دانسته می شود نیز اشاره شده بود.
سازمان های حقوق بشری از طالبان به دلیل پالیسیهای تند شان علیه زنان و دختران در افغانستان پیوسته انتقاد کردهاند. اما این گروه هیچگاهی بهانتقادها و خواستهای آنان تمکین نکرده است.