نظامیان پیشین در افغانستان از زندگی رقت‌بار و آینده مبهم خود شکایت دارند. آنان می‌گویند که پس از تسلط گروه طالبان، بین مرگ و ناامیدی دست و پنجه نرم می‌کنند و هر روز در انتظار مرگ خود اند. به گفته‌ی این نیروها، در کنار فقر و بیکاری، خطر بازداشت و انتقام‌گیری از سوی گروه طالبان آنان را سایه‌وار تعقیب می‌کند و تاکنون صدها نظامی پیشین بازداشت، زندانی، شکنجه و تیرباران شده‌اند.

فردین(مستعار)، یکی از نظامیان پیشین که مدت ۸ ماه و ۱۴ روز در زندان گروه طالبان بوده، در صحبت به خبرگزاری پایگاه می‌گوید که در زندان این گروه هیچ‌گونه شکنجه‌ی نیست که به انسان وارد نکنند و زندانی آن‌را تجربه نکند. او افزود که در زندان طالبان انوع شکنجه را دیدیم و تجربه کردیم، از آویزان کردن از پا تا شوک برقی، پایین کردن به آب، بی‌خوابی، شکنجه و کوبیدن با چوب در آلت تناسلی. او هم‌چنان اضافه کرد که در کنار شکنجه‌های جسمی این گروه زندانیان به ویژه نظامیان پیشین را شکنجه‌های روحی نیز می‌دهند، از فحش و ناسزاهای ناموسی تا فحش به قوم و زبان. به گفته‌ی او زندان طالبان در واقع شکنجه‌گاه و کشتار گاه نظامیان پیشین است.

با این حال، شماری دیگر از نظامیان پیشین که از زندان‌های گروه طالبان زنده برگشته‌اند، روایت‌های وحشتناک و تکان‌دهنده‌ی از زندان این گروه دارند. براساس گفته‌های آنان، آویزان کردن از پا، شوک برقی دادن، بی‌خوابی و شاشیدن به‌صورت زندانیان از شکنجه‌های است که در زندان‌های این گروه جریان دارد. این نظامیان پیشین می‌گویند که جامعه جهانی جان‌فشانی‌ها و قربانی‌های آنان را در مبارزه مشترک با تروریسم نادیده گرفته و آن‌ها را به فراموشی سپرده است. آنان می‌افزایند که در افغانستان تحت سلطه گروه طالبان افزون بر بیکاری و بی‌سرنوشتی، در معرض بازداشت، شکنجه و کشته شدن از سوی این گروه قرار دارند. به گفته‌ی این نظامیان پیشین، پس از تسلط گروه طالبان آنها در افغانستان جای برای زیستن ندارند و از سوی هم امکان بیرون شدن از افغانستان را برای شان میسر نیست.

این در حالی است که براساس گزارش رسانه‌ها، گروه طالبان در سه ماه گذشته بیش از ۳۶ تن از نظامیان پیشین را در شهرهای مختلف افغانستان بازداشت کرده و حدود ۲۱ تن دیگر را به‌طور مرموز و هدفمند به قتل رسانده‌اند.

شمس‌الله، افسر پیشین وزارت داخله که در استان‌های مختلف افغانستان وظیفه اجرا کرده است می‌گوید: ” نظامیان پیشین بیست‌وچند سال در برابر تروریسم مبارزه کردند و چشم امید میلیون ها شهروند افغانستان به آن‌ها دوخته شده بود. اما اکنون خود شان در یاس و ناامیدی به سر می‌برند و در حال حاضر وضعیت زندگی شان ناامید کننده است.” به گفته‌ی او، فقر، بیکاری و انتقام‌جویی از سوی گروه طالبان زندگی را برای‌شان به کابوس مبدل کرده است و در بیش از دوسال گذشته حتی نتوانسته‌ا‌ند در خانه و کاشانه‌ی خود زندگی کنند و کنار خانواده خود باشند. او افزوده که بخاطر که طالبان او را شناسایی نکنند مجبور است که هر چند ماه از یک‌جای به جای دیگر برود و پنهانی زندگی کند.

در همین حال، سمیع الله یکی دیگر از نظامیان پیشین با اشاره به قربانی‌های نیروهای نظامی پیشین در جریان دو دهه گذشته، می‌گویدکه اکنون نظامیان پیشین از ترس طالبان نمی‌توانند به‌طور آزادانه گشت‌وگذار کنند تا بتوانند برای معیشت خود و خانواده‌ی خود لقمه‌ی نان پیدا کنند. او می‌گوید که در افغانستان تحت سلطه طالبان، نظامیان پیشین جایی برای زیستن و فرصتی برای کار کردن ندارند و در کشورهای همسایه نیز در خطر بازداشت، اخراج اجباری و بیکاری دوام‌دار قرار دارند. به گفته‌ی او، وضعیت برایشان گنگ و آینده تاریک است.

 نظامیان پیشین در حالی از انتقام‌جویی گروه طالبان سخن می‌زنند که براساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها، طالبان در جریان سه ماه گذشته حدود ۲۱ نظامی را به قتل رسانده و دست‌کم ۳۶ تن دیگر آنان را بازداشت کرده‌اند که از سرنوشت اکثر آنان خبری نیست.

در همین حال، یک نظامی پیشین که نمی‌خواهد نام‌اش در گزارش ذکر شود در صحبت با خبرنگار ما می‌گوید که پس از آمدن گروه طالبان ده‌ها تن از همسنگران‌شان ناپدید شده‌اند و صدها تن دیگر در زندان‌های طالبان به سر می‌برند، اما خانواده‌های آنان از ترس این گروه، نمی‌خواهند موضوع رسانه‌ی شود. او افزوده: “که سال‌پار مدت ۸ ماه و ۱۱ روز را در زندان گروه طالبان در ریاست چهل و ریاست ۹۰ بودم، انواع شکنجه و جنایت طالبان را در زندان دیدم و تجربه کردم. روزهای زندان چنان برایم سخت و جان‌گداز بود که روز هزار بار آرزوی مرگ خود را می‌کردم.“ به گفته‌ی این نظامی پیشین که از زندان گروه طالبان زنده برگشته است و اکنون بیرون از افغانستان به سر می‌برد، طالبان علاوه بر زندان‌های عمومی شان زندان های شخصی نیز دارند و از آن برای شکنجه‌ی زندانیان به ویژه نظامیان پیشین استفاده می‌کنند. به گفته او، همین اکنون بیش از هزاران تن از نظامیان پیشین در استان‌های مختلف افغانستان در زندان‌های شخصی گروه طالبان زندانی اند و اکثریت شان رسانه‌ی نشده و خانواده‌های شان از ترس گروه طالبان نمی‌توانند به رسانه‌ها چیزی بگویند.

این در حالی است که دفترت هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در گزارش‌های خودش بارها از نقض حقوق بشر توسط گروه طالبان در هنگام بازداشت افراد سخن زده و گفته است که رفتار گروه طالبان در قبال کسانی که بازداشت می‌کنند و نزد این گروه زندانی اند«غیرانسانی و تحقیرآمیز» بوده است.

گفتنی است که پس از برگشت گروه طالبان به قدرت، صدها نظامی پیشین در کشور از سوی گروه طالبان بازداشت، زندانی، شکنجه و تیرباران شده‌اند و هزاران نظامی پیشین دیگر برای این‌که به دست گروه طالبان نه‌افتند، به کشورهای همسایه پناه برده‌اند و اکنون در معرض اخراج اجباری قرار دارند.