نویسنده: دکتر هجرت الله جبرئیلی
کوتاه گفتار ۱۶
عنوان گفتار:
«نگاه قهرمان ملی به شرکت زنان در انتخابات از نظر اسلام»
«از نظر اسلام، اشتراک زنان در انتخابات ممنوع نمیباشد و ما هم از آن پیروی نموده، مخالف آن نمیباشیم، اما در شرایط فعلی در داخل افغانستان زمینه برای شرکت زنان در انتخابات مساعد نیست.» (مرد استوار، ص. ۲۵۲)
مقدمه
شهید احمد شاه مسعود، قهرمان ملی خراسان/ افغانستان، همواره بر حفظ حقوق زنان در جامعه و احترام به اصول اسلامی تأکید داشت. او باور داشت که زنان، از نظر دین اسلام، میتوانند در انتخابات شرکت کنند و هیچ ممنوعیتی شرعی برای حضور آنان در عرصه سیاسی وجود ندارد.
با این حال، مسعود همواره با دیدی واقعبینانه به شرایط اجتماعی و سیاسی افغانستان نگاه میکرد. او معتقد بود که پیش از فراهم شدن زیرساختهای مناسب، مشارکت زنان در انتخابات عملی و مؤثر نخواهد بود و بنابراین باید زمینهها به تدریج آماده شود.
همچنین، او نشان میداد که رعایت حقوق زنان و ایجاد فرصت برابر، تنها با فراهم کردن شرایط مناسب اجتماعی و سیاسی امکانپذیر است و بدون این بستر، اجرای حقوق قانونی ممکن است با مشکل مواجه شود.
توضیح کلیدواژهها:
اسلام و حقوق زنان: دیدگاه دین اسلام درباره حقوق زنان و مشارکت آنان در امور اجتماعی و سیاسی.
شرکت زنان در انتخابات: حق قانونی و انسانی زنان برای حضور در فرآیندهای انتخاباتی و تعیین سرنوشت سیاسی کشور.
شرایط فعلی افغانستان: وضعیت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی که میتواند بر امکان مشارکت زنان تأثیر بگذارد. این گفتار در سال ۱۳۶۹ بیان شده بود.
توضیح جملات کلیدی
«از نظر اسلام، اشتراک زنان در انتخابات ممنوع نمیباشد و ما هم از آن پیروی نموده، مخالف آن نمیباشیم»: مسعود تأکید دارد که اسلام مانعی برای حضور زنان در انتخابات ایجاد نمیکند و او خود نیز این حق را به رسمیت میشناسد.
«اما در شرایط فعلی در داخل افغانستان زمینه برای شرکت زنان در انتخابات مساعد نیست»:
رهبر ملی نشان میدهد که با وجود مشروعیت شرعی، مشکلات اجتماعی و سیاسی فعلی مانع مشارکت عملی زنان میشود و ایجاد فرصتهای مناسب نیازمند تدبیر و آمادهسازی جامعه است.
نتیجهگیری
این گفتار شهید احمد شاه مسعود اهمیت پذیرش حقوق زنان و توجه به شرایط واقعی جامعه را برجسته میکند. او باور داشت که احترام به حقوق زنان باید با واقعبینی اجتماعی و آمادهسازی مناسب همراه باشد تا تحقق کامل آن ممکن شود.
نگرش مسعود نشان میدهد که حقوق قانونی و انسانی زنان، با رعایت اصول اسلامی و توجه به شرایط اجتماعی، قابل اجراست و پیشرفت جامعه در گرو فراهم کردن زمینههای لازم برای مشارکت فعال زنان است.
همچنین، او با تأکید بر ضرورت تدریجی آمادهسازی جامعه، نشان میدهد که اجرای حقوق زنان باید مرحله به مرحله و با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی و سیاسی صورت گیرد تا پایدار و مؤثر باشد.