طالبان از زمان به دست گرفتن قدرت در افغانستان در سال ۲۰۲۱، ساختار نظام آموزشی این کشور را با هدف القای باورهای ایدئولوژیک خود به نسلهای آینده تغییر داده است.
پس از به قدرت رسیدن، طالبان تحصیل دختران بالاتر از صنوف ششم را ممنوع کرده و مراکز افراطی یرا گسترش داد است، به طوری که آموزشهای جزماندیشانهی دینی به جای علوم عصری در اولویت قرار گرفتهاند.
کتابهای درسی هماکنون در حال بازنگری هستند تا موضوعاتی مانند هنر، آموزش مدنی و فرهنگ حذف شوند و در عوض بر محتوای دینی مطابق با تفسیر سختگیرانه طالبان از اسلام تأکید شود.
یکی از تغییرات اصلی، حذف موضوعاتی چون حقوق بشر و حقوق زنان است.
علاوه بر این، طالبان تصاویر انسانها، حیوانات و آناتومی را از مواد آموزشی پاک کرده است، زیرا این تصاویر را برخلاف باورهای خود میداند.
همچنین، یک مضمون جدید «امارت شناسی» در برنامهی درسی افزوده شده است تا تاریخ و ایدئولوژی طالبان را مورد ستایش قرار دهد و ارزشهای دموکراتیک را محکوم کند.
این سیاستها یادآور محیط آموزشی محدودکنندهای است که طالبان در دوره حکومت اول خود، از ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۱، اجرا میکردند، دورهای که طی آن جهاد خشونتآمیز و افراطگرایی دینی به شدت تبلیغ میشد.
طالبان در آن زمان نیز به دنبال حذف هنر و مطالعات علوم عصری بودند که تأثیر منفی شدیدی بر توسعه آموزشی و اجتماعی افغانستان داشت.
در حال حاضر، این تغییرات ایدئولوژیک نشان میدهد که مدارس به مراکز تبلیغاتی به نفع طالبان مبدل شده است و باعث کاهش اعتماد عمومی به نظام آموزشی شده و احتمال دارد که والدین فرزندان خود را از مدارس خارج کنند، که این امر شرایط آموزشی این کشور را بدتر میکند.
این رویکرد ایدئولوژیک باعث نگرانی سازمانهای بینالمللی شده و منجر به کاهش کمکهای خارجی شده است که میتواند نظام آموزشی افغانستان را بیشتر بیثبات کند.
در نهایت، این سیاستها نه تنها مانع رشد و توسعه شخصی کودکان افغانستان میشود، بلکه نگرانیهای را درباره پیامدهای امنیتی گستردهتر در سطح منطقهای و جهانی ایجاد میکند، زیرا نسلی که تنها با این برنامه درسی افراطی مواجه میشود، میتواند ایدههای افراطگرایانه طالبان را فراتر از مرزهای افغانستان ترویج کند.




