سخنرانی احمد مسعود در نشست جهانی «تروریسم و خشونت سیاسی» که در نیویورک، بهمناسبت بیستوچهارمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر برگزار شد، یکی از مهمترین و جدیترین صحبتهای او در سالهای اخیر بود. اهمیت این سخنرانی نه تنها در محتوا و پیام آن برای جامعه جهانی بود، بلکه در توان احمد مسعود برای بازتعریف جایگاه مقاومت ملی در سطح بینالمللی و ارتباط دادن آن با امنیت جهانی مشهود بود. او با صراحت هشدار داد که افغانستان تحت سلطه گروه طالبان به پایگاه تازهی برای تروریسم بینالمللی تبدیل شده است و گروههایی مانند القاعده، داعش، تحریک طالبان پاکستان و انصارالله تاجیکستان اکنون از خاک این کشور برای تهدید منطقه و جهان استفاده میکنند. این سخنان اهمیت ویژهای دارند، زیرا نشان میدهند که افغانستان دیگر صرفاً یک موضوع داخلی نیست و بحران آن پیامدهای مستقیم و جدی برای امنیت جهانی دارد. انتخاب زمان و مکان این سخنرانی، یعنی نشست در نیویورک و درست در آستانه سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر، از هوشمندی استراتژیک احمد مسعود حکایت میکند؛ او با این انتخاب توانست توجه جهانیان را به پیوند میان تاریخ و وضعیت کنونی افغانستان جلب کند و هشدار دهد که غفلت امروز میتواند بار دیگر پیامدهای فاجعهباری به همراه داشته باشد.
او در سخنان خود یادآور شد که احمدشاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان، در نهم سپتامبر ۲۰۰۱ توسط عوامل القاعده به شهادت رسید، تنها دو روز پیش از حملات یازده سپتامبر و میان این دو رویداد پیوندی مستقیم وجود دارد. احمد مسعود با این استدلال روشن نشان داد که هشدارهای پدرش درباره گروه طالبان و القاعده نادیده گرفته شد و نتیجه آن فاجعهی جهانی بود. این نوع بازخوانی تاریخی، سخنرانی او را نه تنها در بعد داخلی و منطقهی، بلکه در سطح بینالمللی نیز برجسته میکند و جامعه جهانی را به بازاندیشی فرا میخواند؛ آیا بار دیگر میخواهند همان اشتباه تاریخی را تکرار کنند و هشدارهای امروز مقاومت ملی افغانستان را نادیده بگیرند؟ این نگرش تاریخی و آیندهنگر، احمد مسعود را از یک رهبر صرفاً نظامی یا سیاسی فراتر برده و او را در جایگاه یک تحلیلگر بینالمللی و سیاستمدار آیندهنگر قرار میدهد که با آگاهی از گذشته، آینده را مینگرد.
یکی از دلایل دیگر نقطه عطف بودن این سخنرانی، بازتعریف گروه طالبان در سطح جهانی است. احمد مسعود نشان داد که طالبان دیگر صرفاً یک گروه داخلی نیستند که برای قدرت در افغانستان میجنگند؛ آنها اکنون تهدیدی منطقهی و جهانیاند و به فعالیت گروههای تروریستی امکان رشد و گسترش میدهند. این بازتعریف، نگاه جهانی را نسبت به طالبان تغییر میدهد و مقاومت ملی را از یک جنبش داخلی به نیرویی معرفی میکند که در خط مقدم دفاع از امنیت جهانی قرار دارد. در حالی که طالبان تلاش دارند با ابزار دیپلماسی و تبلیغات رسانهی چهرهی مشروع و عادی از خود ارائه دهند، احمد مسعود پرده از واقعیت برداشت و هشدار داد که افغانستان دوباره به کانون فعالیتهای تروریستی تبدیل شده است. شجاعت و صداقت او در بیان این واقعیت، خود دلیلی است که سخنانش را نقطه عطفی در سیاست افغانستان میسازد، زیرا در یک زمان حساس، صدای حقیقت و هشدار را بلند میکند و نشان میدهد که مقاومت ملی افغانستان نه تنها یک جریان داخلی بلکه نیرویی جهانی است.
سخنرانی احمد مسعود پیام مهمی نیز برای مردم افغانستان داشت. او بار دیگر بر استمرار مبارزه تأکید کرد و گفت مهم نیست که این مبارزه چند سال طول بکشد؛ یک سال یا ده سال، اصل آن است که ادامه یابد. چنین پیامی در شرایطی که طالبان تلاش میکنند روحیه مردم را تضعیف کنند، اهمیت حیاتی دارد و امید تازهی به جامعه تحت فشار میدهد. احمد مسعود با این پیام نشان داد که مقاومت یک پروژه کوتاهمدت نیست، بلکه راهبردی ملی و تاریخی برای بقا و آزادی است. او با تأکید بر صبر، استمرار و ایستادگی، مردم را به این باور میرساند که تاریخ افغانستان همواره گواه ایستادگی ملت در برابر اشغال و استبداد بوده و امروز نیز میتوان با اتکا به همان روحیه، آیندهای متفاوت و پایدار ساخت. این استمرار، نه تنها راهبرد داخلی، بلکه پیامی برای جهان است که افغانستان هنوز میتواند در خط مقدم مبارزه با تروریسم و استبداد ایستادگی کند.
نکته دیگری که سخنان احمد مسعود را نقطه عطف میکند، پیام منطقهی آن است. او به حضور گروههایی مانند «تحریک طالبان پاکستان و انصارالله تاجیکستان» اشاره کرد و هشدار داد که بیثباتی افغانستان به سرعت به کشورهای همسایه سرایت خواهد کرد. این پیام به ویژه برای کشورهای همسایه مانند «پاکستان، ایران، چین، روسیه و جمهوریهای آسیای مرکزی» اهمیت حیاتی دارد. احمد مسعود با این بیان، مسئولیت امنیت افغانستان را از سطح داخلی فراتر برد و آن را به یک مسئله مشترک منطقهی و جهانی تبدیل کرد. این نوع نگاه، نشاندهنده بلوغ استراتژیک اوست و تواناییاش در برقراری ارتباط میان مسائل داخلی افغانستان و امنیت جهانی را به نمایش میگذارد، موضوعی که پیش از این کمتر در سخنان رهبران افغانستان دیده شده بود.
یکی دیگر از جنبههای برجسته سخنرانی، تثبیت جایگاه احمد مسعود به عنوان رهبر نسل جدید افغانستان است. او با بهرهگیری از تجربه پدر، تحصیلات آکادمیک و شناخت روابط بینالمللی، توانسته است صدای مقاومت ملی را به سطح جهانی ارتقا دهد. احمد مسعود نه تنها وارث میراث احمدشاه مسعود است، بلکه با عملکرد مستقل و دیدگاههای سیاسی و امنیتی نوین، خود را به عنوان رهبری اثرگذار و آیندهنگر تثبیت کرده است. این توانایی، او را از دیگر رهبران افغانستان متمایز میکند، زیرا هم قادر به حفظ ارزشهای ملی و تاریخی است و هم توانایی تعامل و تأثیرگذاری در عرصه بینالمللی را دارد.
سخنرانی او همچنین بازخوانی نقش افغانستان در معادلات امنیت جهانی بود. احمد مسعود ثابت کرد که کشورش میتواند نقش مهمی در کنترل و کاهش تهدیدهای تروریستی جهانی ایفا کند، مشروط بر این که جامعه جهانی به هشدارهای او توجه کند. این بازخوانی موقعیت افغانستان، کشور را از حاشیه به متن سیاست جهانی بازمیگرداند و مقاومت ملی را به عنوان یک بازیگر مهم در امنیت منطقه و جهان معرفی میکند.
سخنان احمد مسعود در نیویورک بیش از یک هشدار ساده بود؛ این سخنرانی، بازتعریفی از جایگاه افغانستان در سیاست جهانی، مشروعیتبخشی به مقاومت ملی و دعوتی به جامعه جهانی برای پیشگیری از تکرار فجایع گذشته بود. او ثابت کرد که مبارزه او فقط برای آزادی مردم افغانستان نیست، بلکه برای امنیت و ثبات منطقه و جهان است. جهان اگر بار دیگر هشدارهای افغانستان را نادیده بگیرد، باید آماده پیامدهای سنگین باشد، اما اگر به این صدا توجه کند، شاید بتواند آیندهای متفاوت و پایدار رقم زند. احمد مسعود امروز نه تنها رهبر یک جبهه نظامی، بلکه صدای وجدان بیدار ملتی است که در برابر استبداد ایستاده و در عین حال نگاهش به صلح و امنیت جهانی دوخته شده است. سخنان او در نیویورک نشان داد که افغانستان با وجود همه فشارها و بحرانها هنوز میتواند نقش تعیینکنندهی در امنیت جهان داشته باشد و احمد مسعود رهبری است که این نقش را میتواند هدایت کند.