در ادامهی روندی که گروه طالبان از آن بهعنوان “آشتی ملی” یاد میکند، کمیسیون تماس با شخصیتهای افغانستان اعلام کرده که چندین چهره نظامی حکومت پیشین از ایران به افغانستان بازگشتهاند.
در میان این بازگشتکنندگان نامهایی بهچشم میخورد که در گذشته نقشهای کلیدی در ساختار امنیتی کشور داشتهاند:
فرمانده امنیه جبلالسراج، دو افسر امنیت ملی کاپیسا، مدیر جنایی بادغیس، فرمانده تولی خانآباد، معاون اقوام و قبایل قولاردوی ۲۱۵ میوند، رئیس ارکان کندک سرحدی نورستان و چندین مقام دیگر.
کمیسیون میگوید این افراد «با ضمانت امنیتی» بازگشتهاند. اما مردم، ناظران و بسیاری از مقامات در تبعید میپرسند:
کمیسیون تماس با شخصیتهای افغان طالبان؛ مرجع اعتماد است یا دام فریب؟
سه روز پیش، در فاریاب، یکی از اعضای پیشین شورای ولایتی بنام محب الله میرزاد بندری که با وعدهها و ضمانت های کمیسیون تماس با شخصیتهای افغان گروه طالبان به فاریاب بازگشته بود، هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد.
پیش از او، چند افسر دیگر یا به زندان افتادند یا برای همیشه ناپدید شدند.
پس این پرسش جدیتر از همیشه مطرح است:
آیا آنهایی که امروز از ایران برگشتند، فردا در اخبار قتل یا بازداشتشان خواهیم شنید؟
مأموریت کمیسیون تماس با شخصیتهای افغان طالبان چیست؟
طالبان از “ضمانتنامه”، و “فراموشی گذشته” حرف میزنند، اما عملشان چیز دیگری میگوید.
فرماندهانی که سلاح را کنار گذاشتند، حالا یا در زنداناند، یا بیصدا ناپدید شدهاند.
کمیسیون تماس عملاً تبدیل شده به تله و دام سیاسی؛ ابزار مشروعیتسازی برای حکومت و دام برای مخالفان پیشین که در دوران جمهوریت کار کرده بودند.
حقیقت این است تا زمانی که خون کسانی مانند وکیل فاریاب بر زمین است، تا وقتی دادگاه، نظارت مستقل و ضمانت واقعی وجود ندارد، این بازگشتها بیشتر شبیه سقوط در داماند تا بازگشت به وطن.
شعار “عفو عمومی” دیگر شنونده ندارد، وقتی واقعیت “انتقام مخفی” در خیابانهای کشور جریان دارد.
مردم افغانستان نه وعده میخواهند، نه ضمانت نامه، آنها به واقعیت می نگرند که سرنوشت بازگشت کنندگان جز تحقیر، زندان و کشته شدن چیزی دیگری نیست.