هفته‌ای شهید برای نگارنده و مردم افغانستان یاد آوری یک تراژیدی است. تراژیدی ازین لحاظ که با رسیدن این هفته و این ماه، ما به یادِ وداعی کسانی می‌اُفتیم که با رشادت و قهرمانی پای آزادی جان خویش را گذاشتند و اینکه امروز، در این روزگار سیاه و تجاوز دیگر آنها را در صف دفاع و مقاومت نداریم غم‌انگیز است و صد البته متأثر کننده. توسیدید می‌گوید؛«راز سعادت آزادی‌ست و راه آزادی شجاعت»، شهدا به عمق این جمله رسیده بودند، آزادی برای‌شان ارزشِ فراتر از جان بود و سعادت، ازینرو بی‌باکانه به استقبال آن رفتند و سینه را در برابر مسلسل دشمن سپر کردند، جان دادند و هرگز بردگی را قبول نکردند. سخنی معروفی قهرمان ملی شهید احمدشاه مسعود که گفته بود؛«به اندازه کلاه‌ام جایی در این خاک برایم بماند می‌ایستم و ازین خاک دفاع می‌کنم» نیز مصداق همین جان‌بازی، ایثار و عشق به آزادی و میهن است. مبارزان تاریخ به مصداق این جمله از باب مارلی؛«بهتر است که در راه آزادی بمیری به جای اینکه تمام روز های زندگی را زندانی باشی»، مرگ برای آزادی را به زندگی ذلت‌بار ترجیح دادند شجاعانه به استقبال مرگ رفتند و نقشِ پای از خود در تاریخ بجا گذاشتند.
بزرگ‌داشت ازین هفته چه سودِ به حال ما دارد؟
حد اقل پس از ۲۰۰۱ همه ساله از هفته‌ای شهید بزرگ‌داشت می‌شود، پس ازین همه سال که مردم افغانستان دوباره آواره‌گی را تجربه می‌کنند و مقاومت به یک ضرورت مبدل شده است، پرسش اینست که در این وضع چنین بزرگ‌داشت‌های چه سودی به حال مردم افغانستان، و آن سرزمین فرو رفته در تاریکی و ظلمت دارد؟ با فرا رسیدن این تاریخ مردم افغانستان شهادتِ بزرگ مردانی زیادی به ویژه قهرمان ملی شهید احمدشاه مسعود، شهید صلح، رهبر فقید جمعیت اسلامی افغانستان پروفیسور استاد برهان‌الدین ربانی را به سوگ می‌نشینند. به حق است که این ماه، برای افغانستان ماه خونین و تراژیک بوده است.
آنچه می‌تواند برای مردم افغانستان ازین روز درسی بماند، او انگیزه برای ایستادگی در برابر تجاوز، ستم و انحصارگری است. این شهیدان در تنگ‌ترین روزگار و در تیره‌ترین زمان برای احقاق حقوق حقه‌ای مردم خویش ایستادند، قربانی دادند، خود نیز سختی‌های زیادی کشیدند و مرگ را به جان خریدند. شرط انصاف نیست که در برابر قربانی این مبارزان، ما از کنارِ آرمان‌های آنها بی‌خیال بگذریم، آنها را فراموش کنیم و سنگرشان را تُهی بگذاریم. حد اقل همه به یاد داریم که نیم قرن آخر قطارِ زندگی مردم افغانستان در خطِ تجاوز و دفاع در حرکت بوده است، شهدا مدافعین مردم بودند و آنها با خون خویش از عزت، ناموس، تمامیت ارضی و ارزش‌های اسلامی و میهنی خویش دفاع کردند. آنچه که در چنین وضع اسفبار و ابتذالِ شر می‌تواند حق آنها را اداء کند، ایستادگی در برابر ستم، مبارزه برای تحقق عدالت اجتماعی، وفاداری به مکتب و راه و رسم آنهاست. انگیزه‌ای به جز این موارد از یادآوری چنین روزی، چیزی دیگری برای مردم و دل‌های به حق مصفا بوده نمی‌تواند. ما شهدا را یاد می‌کنیم، تا ضمن پاس‌داری از فداکاری‌های شان، به مکتب و راه و رسم آنها، به آرمان‌ها و آزادی خواهی آنها و به ادامه‌ای راه‌شان تجدید پیمان کنیم.
