نوشته: محمد لوتی
ترجمه: دکتر هجرت الله جبرئیلی
بخش پنجم
۵. عدم تمرکز/ تمرکز زدایی اقتصادی و فناورانه/ تکنولوژیکی
عدم تمرکز/ تمرکززدایی اقتصادی شامل انتقال قدرت مرتبط با تخصیص منابع، تعیین قیمت‌ها و تولید از دولت مرکزی به بازار یا مؤسسات/ نهادهای محلی است. در زمینه اصلاحات اقتصادی، عدم تمرکز اغلب به معنای آزادسازی اقتصادی و خصوصی‌سازی، کاهش دخالت دولت در امور تجاری و اعطای اختیارات وسیع به مقامات محلی برای جمع‌آوری مالیات و مدیریت بودجه‌های سرمایه‌گذاری است.
هدف از این کار افزایش کارایی اقتصادی، تحریک رقابت و اطمینان از تطابق سرمایه‌گذاری‌ها با نیازها و فرصت‌های اقتصادی مناطق مختلف است، به جای آن که یک برنامه مرکزی که ممکن است از واقعیت محلی آگاه نباشد، آن را تحمیل کند. عدم تمرکز/ تمرکززدایی مالی، که بخش اساسی این گستره است، به واحدهای محلی قدرت بیشتری برای جمع‌آوری درآمد و هزینه‌کرد می‌دهد، و به‌طور مستقیم تصمیمات مالی را با پاسخ‌گویی محلی پیوند می‌دهد.
اما عدم تمرکز فناورانه/ تکنولوژیکی، پدیده‌ای نسبتاً جدید است که با ظهور فناوری اطلاعات اهمیت بالایی یافته است. این نوع عدم تمرکز به معنای توزیع داده‌ها، قدرت پردازش و کنترل در سراسر شبکه‌ای از دستگاه‌ها یا گره‌ها است، به جای ذخیره و مدیریت آن‌ها توسط یک سرور مرکزی واحد (همانند مدل سنتی رایانش ابری). برجسته‌ترین مثال آن فناوری بلاکچین است که پایه ارزهای دیجیتال و سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAOs) را تشکیل می‌دهد.
در این زمینه، هیچ شخص ثالث قابل اعتمادی وجود ندارد که بر تراکنش‌ها یا اطلاعات کنترل داشته باشد؛ بلکه همه چیز توسط اجماع شبکه بررسی و مستندسازی می‌شود. این نوع عدم تمرکز با توانایی خود در مقاومت در برابر سانسور و شکست متمایز می‌شود، زیرا هیچ «نقطه شکست واحدی» وجود ندارد که بتوان آن را هدف قرار داد و کل سیستم را از کار انداخت، که این ویژگی اهمیت بالایی در حوزه‌های امنیت سایبری و آزادی دیجیتال دارد و مدل‌های سنتی قدرت مبتنی بر کنترل مرکزی اطلاعات را به چالش می‌کشد.
