افغانستان امروز، در حالی که زیر سلطه طالبان قرار دارد، بیش از پیش به صحنه رقابت‌های ژئوپلیتیکی بازیگران منطقه تبدیل شده است. دیدار اخیر وزرای خارجه پاکستان و ازبکستان در کابل نشان‌دهنده تلاش‌های مشترکی است که عمدتاً بدون توجه به حقوق و امنیت مردم افغانستان پیش می‌رود. محور این همکاری، پروژه راه‌آهن ترانس‌آفغان است؛ مسیری که ازبکستان را به پاکستان وصل می‌کند و از خاک کشوری عبور می‌کند که تحت کنترل طالبان، سازمانی به شدت ضد حقوق بشر و نامطمئن قرار دارد.
راه‌آهن ترانس‌آفغان به ظاهر پروژه‌ای توسعه‌ای است، اما در واقع، تبدیل به ابزاری برای گسترش نفوذ پاکستان و تثبیت قدرت طالبان شده است. پاکستان که همواره در سیاست‌های خود از ابزار طالبان برای پیشبرد منافع ژئوپلیتیکی خود در افغانستان بهره برده، اکنون در تلاش است با این پروژه، عمق استراتژیک نوینی بسازد که بیشتر به تسلط و نفوذ اقتصادی – سیاسی آن کشور در افغانستان و آسیای مرکزی دامن می‌زند. این مسیر می‌تواند به ابزاری برای سرکوب بیشتر مردم افغانستان و تقویت گروه‌های نظامی مورد حمایت پاکستان تبدیل شود.
از سوی دیگر، هند که خود تلاش دارد از مسیرهای جایگزین همچون بندر چابهار به آسیای مرکزی دسترسی پیدا کند، این پروژه را خطری مستقیم برای منافعش می‌بیند. نگرانی هند به دلیل سابقه مداخلات پاکستان در افغانستان کاملاً موجه است و حضور پاکستان در این پروژه می‌تواند به افزایش تنش‌ها و بی‌ثباتی در منطقه دامن بزند. بی‌ثباتی‌ای که پیش‌شرط همیشگی طالبان و بازیگران خارجی است.
افغانستان، به رغم تمام ظرفیت‌های جغرافیایی و ترانزیتی، هنوز از یک دولت قدرتمند و مشروع که بتواند امنیت، توسعه و رفاه مردم را تضمین کند، محروم است. همکاری‌هایی مانند پروژه ترانس‌آفغان در شرایطی که طالبان همچنان حقوق بشر را نقض می‌کنند و پاکستان نقش حمایتی از گروه‌های مسلح در داخل افغانستان دارد، نمی‌تواند به توسعه پایدار و صلح منطقه‌ای بینجامد.
