نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی
کوتاه گفتار [۲۳]:
عنوان گفتار:
«نبرد تمدنی؛ عملیات برای ادبیات»
محمد حسین جعفریان یکی از خبرنگاران ایرانی چنین روایت می‌کند:
روزی قطعه‌ای از شعر فارسی را به شهید احمدشاه مسعود رحمه الله تقدیم کردم. نگاهش برق زد و با دقت شعر را خواند آشکار بود که از اعماق دلش به آن دل بسته است. در همان هنگام، خبر رسید که اوضاع در خط نخست نبرد وخیم است. یارانش با شتاب گفتند: «آمرصاحب! شعر را رها کنید اکنون زمان آن نیست.»
اما مسعود با چهره‌ای برافروخته سر بلند کرد و پاسخ داد:
«شما نمی‌فهمید… ما برای همین ادبیات می‌جنگیم!»
مقدمه
شهید احمد شاه مسعود رحمه الله، قهرمان ملی خراسان/افغانستان، همواره معتقد بود که مبارزه و رهبری فراتر از میدان نظامی است و حفاظت از فرهنگ، تمدن و هویت ملی-اسلامی نیز بخشی جدایی‌ناپذیر از مسئولیت اوست. او می‌دانست که ادبیات، به‌ویژه شعر فارسی، نماد تمدن خراسانی-اسلامی است و حفظ و ترویج آن، همزمان با مبارزه برای آزادی و استقلال وطن، اهمیت حیاتی دارد.
روایتی که محمد حسین جعفریان نقل می‌کند، نشان می‌دهد که آمرصاحب حتی در شرایط بحرانی و خط مقدم نبرد، حاضر نبود از تجربه ادبی صرفنظر کند. وقتی قطعه‌ای از شعر فارسی به او تقدیم شد، نگاهش برق زد و با دقت آن را خواند. این شعر، فراتر از واژه‌ها، نماد فرهنگ و تمدنی است که نسل‌ها برای آن تلاش کرده‌اند و باید حفاظت شود.
این واکنش شهید مسعود رحمه الله نشان می‌دهد که هنر و ادبیات، ستون‌های اصلی هویت فرهنگی و تمدنی هستند و ارزش آن‌ها به‌اندازه‌ای است که برایشان باید جهاد و عملیات صورت گیرد. او معتقد بود، هر مبارزه واقعی باید با حفظ این میراث فرهنگی و تمدنی همراه باشد تا آزادی و هویت ملت پایدار بماند.
واژگان کلیدی
شعر فارسی: نماد فرهنگ و تمدن خراسانی-اسلامی و بیانگر هویت تاریخی، اخلاقی و هنری ملت.
تمدن خراسانی-اسلامی: مجموعه ارزش‌ها، ادبیات، هنر و هویت فرهنگی-دینی منطقه خراسان که در طول تاریخ شکل گرفته است.
نبرد/عملیات: تلاش و مبارزه واقعی، چه نظامی و چه فرهنگی، برای حفظ استقلال، آزادی و هویت ملی و تمدنی.
آمرصاحب: یکی از القاب شهید احمد شاه مسعود رحمه الله که نشان‌دهنده جایگاه رهبری، اخلاق و تعهد اوست.
جملات کلیدی
«شما نمی‌فهمید… ما برای همین ادبیات می‌جنگیم!»:
آمرصاحب این جمله را در شرایط بحرانی بیان می‌کند تا روشن شود که جهاد او تنها محدود به میدان نبرد فیزیکی نیست، بلکه مبارزه برای حفظ فرهنگ و تمدن نیز از اهمیت مساوی برخوردار است.
نگاهش برق زد و با دقت شعر را خواند، آشکار بود که از اعماق دلش به آن دل بسته است :
این جمله نشان‌دهنده علاقه عمیق او به شعر فارسی و اهمیت آن به‌عنوان نماد تمدن خراسانی-اسلامی است. عشق به ادبیات، انگیزه‌بخش او در نبردها و تصمیماتش بوده و پایه‌ای برای جهاد فرهنگی است.
در همان هنگام، خبر رسید که اوضاع در خط نخست نبرد وخیم است… اما مسعود با چهره‌ای برافروخته سر بلند کرد :
این جمله نشان می‌دهد که آمرصاحب ارزش ادبیات و فرهنگ را به‌اندازه‌ای بالا می‌دانست که حتی در شرایط بحرانی جنگ، آن را اولویت می‌دانست و برای حفاظت و ترویج آن «عملیات» انجام می‌داد.
نتیجه‌گیری
گفتار آمرصاحب نشان می‌دهد که ادبیات و فرهنگ، ستون‌های هویت ملی و تمدنی هستند و حفاظت از آن‌ها به‌اندازه مبارزه نظامی اهمیت دارد. شهید احمد شاه مسعود رحمه الله با این نگرش، مبارزه را فراتر از سلاح و میدان نبرد تعریف می‌کرد و آن را با جهاد فرهنگی و تمدنی همراه می‌ساخت.
این دیدگاه الگویی روشن برای رهبران و نسل‌های آینده است: حفظ و احترام به میراث فرهنگی و تمدنی، بخشی از رهبری انسانی و اخلاقی است و می‌تواند انگیزه و ارزش واقعی اقدامات سیاسی و نظامی را تقویت کند.
در نهایت، روایت آمرصاحب نشان می‌دهد که او رهبر نظامی، فرهنگی و انسانی بود؛ کسی که حتی در میدان نبرد، به ارزش شعر، فرهنگ و تمدن خراسانی-اسلامی پایبند بود و برای حفاظت از آن جهاد می‌کرد.
