روز جهانی آموزش، نمادی از عدالت، برابری و توانمندسازی جوامع انسانی است. این روز به ما یادآوری میکند که آموزش نه یک امتیاز، بلکه یک حق غیرقابل انکار است؛ حقی که دروازههای آگاهی، پیشرفت و آزادی را به روی افراد باز میکند. اما در افغانستان، جایی که گروه طالبان با ایدئولوژی افراطی و زنستیزانه خود حاکم شده، این حق برای زنان و دختران به رؤیایی دور از دسترس تبدیل شده است. آموزش در این سرزمین، نه تنها قربانی تفکرات متحجرانه گروه طالبان شده، بلکه به عرصهای برای نمایش خشونت، سرکوب و تبعیض علیه زنان تبدیل گشته است.
با بازگشت گروه طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، امید میلیونها دختر و زن افغانستان برای ادامه تحصیل به یکباره فرو ریخت. مکاتب دخترانه تعطیل شد، زنان از دانشگاهها رانده شدند و حتی معلمانی که روزی ستونهای اصلی جامعه بودند، به حاشیه رانده شدند. این اقدامات، نشاندهنده عمق دشمنی این گروه با آموزش زنان است. گروه طالبان بهخوبی آگاهاند که زنان تحصیلکرده میتوانند پایههای رژیم سرکوبگرانهشان را به لرزه درآورند، زیرا آگاهی، اولین گام در مسیر مقاومت است. به همین دلیل، آنها با شدت هرچه تمامتر تلاش میکنند تا زنان را از دسترسی به ابزارهای آگاهی و توانمندسازی محروم کنند.
گروه طالبان، با ادعای اجرای شریعت اسلامی، تلاش میکند سرکوب زنان و محرومیت آنها از آموزش را توجیه کند. اما این ادعا چیزی جز تحریف آشکار آموزههای اسلامی نیست. اسلام، از همان آغاز، بر اهمیت آموزش برای مردان و زنان تأکید کرده و زنان بزرگی چون خدیجه (رض)، عایشه (رض) و فاطمه (رض) نمونههایی روشن از نقش برجسته زنان در تمدن اسلامی بودهاند. اما گروه طالبان، با تفسیر غلط و انحرافی از دین، به دنبال تثبیت قدرت خود از طریق سرکوب نیمی از جامعه هستند. این تفسیر انحرافی، نه تنها اسلام را خدشهدار میکند، بلکه جامعه افغانستان را از پیشرفت و توسعه محروم میسازد.
تحصیل زنان و دختران، فراتر از یک حق فردی، یک ضرورت اجتماعی است. زنانی که تحصیل میکنند، میتوانند خانوادههای آگاه و فرزندان توانمند تربیت کنند. آنها میتوانند نقش فعالی در اقتصاد، سیاست و فرهنگ ایفا کنند و پایههای یک جامعه پیشرفته را بنا نهند. اما گروه طالبان، با دیدگاه قبیلهای و عقبمانده خود، نه تنها این نقش را نادیده میگیرند، بلکه با هرگونه تغییری که به نفع جامعه باشد، دشمنی میورزند. برای آنها، زنان تحصیلکرده نماد مقاومت، قدرت و آگاهیاند؛ ویژگیهایی که با بقای رژیمشان ناسازگار است.
با این وجود، زنان و دختران افغانستان، با وجود تمامی فشارها و خطرات، همچنان به مقاومت ادامه میدهند. در بسیاری از مناطق، صنفهای مخفیانه برپا میشود، معلمان داوطلبانه به تدریس ادامه میدهند و دختران با اشتیاقی وصفناپذیر، در این صنفها شرکت میکنند. این مقاومت، نمادی از امید و ارادهای است که هیچ رژیمی نمیتواند آن را خاموش کند. دختران افغانستان، با کتابهایی که در سایه ظلم پنهان شده، آیندهای روشنتر را برای خود و جامعهشان تصور میکنند.
اما این سؤال همچنان باقی است؛ آیا جهان به این فریاد خاموش پاسخ خواهد داد؟ گروه طالبان، با اقدامات سرکوبگرانه خود، نه تنها به زنان افغانستان خیانت میکنند، بلکه آینده یک ملت را به گروگان گرفتهاند. آموزش زنان، کلید بازسازی و توسعه افغانستان است. بدون حضور زنان در عرصه آموزش، هیچگونه پیشرفت واقعی ممکن نخواهد بود. طالبان، با محروم کردن زنان از این حق، آینده افغانستان را به تاریکی مطلق میبرند.
روز جهانی آموزش، برای دختران افغانستان معنایی متفاوت دارد. این روز برای آنها یادآور تمام رؤیاهایی است که زیر سایه ظلم و تبعیض نابود شدهاند. اما در عین حال، نمادی از مقاومت و امید است. دختران افغانستان، با وجود تمام سختیها، نشان دادهاند که هیچ قدرتی نمیتواند شوق یادگیری را از آنها بگیرد. جهان باید صدای این دختران باشد، زیرا آنها نماد مبارزه با جهل، ظلم و سرکوباند.
گروه طالبان، با سیاستهای زنستیزانه خود، نه تنها به زنان افغانستان، بلکه به تمام بشریت خیانت میکنند. سکوت در برابر این جنایات، به معنای تأیید آنهاست. جهان باید با صدایی بلندتر از همیشه، از حق آموزش زنان افغانستان دفاع کند. زیرا آموزش، حق نیست که بتوان آن را نادیده گرفت؛ آموزش، سنگبنای آزادی، عدالت و انسانیت است. در روز جهانی آموزش، وظیفه همه ما این است که به یاد داشته باشیم: هر کتاب بستهای، داستانی از مقاومت است که روزی نوشته خواهد شد.