کمیتهی روابط خارجی و توسعه بینالمللی پارلمان کانادا گفته است که قتل عام هزارهها را بین سالهای ۱۸۹۱ تا ۱۸۹۳ میلادی تحت فرمان عبدالرحمانخان، پادشاه سابق افغانستان، بهرسمیت میشناسد.
این کمیته بهتازگی با نشر گزارشی گفته است که همچنین تأیید میکند که هزارهها در حال حاضر در افغانستان با «آزارواذیت» مواجه هستند و پیشنهاد میکند که روز ۲۵ سپتامبر سال بهعنوان روز یادبود از «قتلعام» هزارهها در سالهای ۱۸۹۱ تا ۱۸۹۳ تعیین شود.
گفته میشود که این گزارش را کمیتهی فرعی حقوق بشر بینالمللی کمیتهی روابط خارجی و توسعه بینالمللی پارلمان کانادا براساس شهادت شماری از محققان و استادان دانشگاه در مورد وضعیت هزارهها در افغانستان تهیه کرده است.
در این گزارش آمده است که شاهدان «شواهد قانعکنندهای دربارهی آزارواذیت تاریخی هزارهها در اواخر قرن نوزدهم» ارائه دادند و شهادتهای آنان «دربارهی نسلکشی سالهای ۱۸۹۱ تا ۱۸۹۳ درکی جامع از تأثیرات پایدار آن ارائه داد و نشان داد که چگونه سکوت پیرامون آن، آزارگران فعلی هزارهها را تقویت کرده است».
در این گزارش نوشته شده است که براساس دستور عبدالرحمانخان ۶۲ درصد از جمعیت هزارهها در افغانستان «قتلعام» شدند و تقریبا تمام هزارههای ساکن در ارزگان کشته شدند.
براساس گزارش، شاهدان گفتهاند هزارههایی که از «قتلعام» نجات پیدا کردند، با مصادرهی زمین، آوارگی و به بردگی گرفتهشدن مواجه شدند.
شاهدان به این کمیته گفتهاند که براساس مفاد کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسلکشی، آزارواذیت و شکنجهی هزارهها «نسلکشی» است.
آنان گفتهاند که «قصد نابودی» هزارهها به صراحت در فتواهایی که علیه آنان تحت حاکمیت عبدالرحمانخان صادر شده است، مشاهده میشود.
شاهدان گفتهاند که قتلعام و آزارواذیت هزارهها در سالهای ۱۸۹۱ تا ۱۸۹۳ آغازگر یک دورهی طولانی آزارواذیت هزارهها بوده است که بیش از یک قرن است ادامه دارد.
در حالی پارلمان کانادا قتل عام هزارهها را در زمان حاکمیت عبدالرحمانخان به رسمیت شناخته است که اکنون نیز هزارهها زیر تهدید و فشار شدید طالبان قرار دارند و همه روزه به بهانههای مختلف به قتل میرسند.